TÜRKİYE’DE BULUT BİLİŞİM

 IDC tarafından Türkiye’de 30 BİT şirketine yapılan anketin analizlerine göre 2011 yılında bulut bilişim hizmetlerinin verilmesine yönelik yapılan toplam pazar harcamalarının 27,78 milyon ABD Dolarına ulaştığı tahmin edilmekle birlikte 2012-2016 döneminde ise yıllık %49,3 artışla 200 milyon ABD dolarını aşması beklenilmektedir. Söz konusu büyüklükte genel bulut pazarının 2016 yılında 150 milyon ABD Dolarının üzerinde olması hedeflenmektedir (IDC, 2013). Türkiye’de bulut bilişim kamusal ve özel sektör alanlarında incelenmiştir. Bu ayrımın yapılmasının nedeni Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK)’nun 25. Toplantısında alınan kararla kamusal alandaki çalışmaların kapsamı ve ilgili kurumlar belirlenmiştir. Bu kapsamda, kamusal alanda yapılan çalışmalarla ilgili özet verilmiş olup, özel sektörle ilgili bulut bilişimin farkındalığını artırmak amacıyla yapılan Euro Cloud ödül töreninden bahsedilmiş ve mevcut durum tespiti yapabilmek amacıyla BTK tarafından yetkilendirilmiş işletmecilerle yapılan anket çalışması değerlendirilmiştir. Bununla birlikte BTK’nın bulut bilişimle ilgili yetki sınırlarının görülmesi amacıyla 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunun ilgili maddelerine yer verilmiştir.

 Kamuda Bulut Bilişim

Bulut bilişimin Kamusal alandaki gelişmeleri, 4 Ekim 1983 tarih ve 77 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kurulan Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK)’nun 25. Toplantısında alınan kararla ivme kazanmaya başlamıştır. Türkiye Kamu Entegre Veri Merkezinin (TKEVM) kurulmasına ilişkin BTYK tarafından alınan kararın amacı; tüm kamu kurumlarının veri merkezlerinin birleştirilmesi sonucu tek bir veri merkezi kurulmasıdır.

 Bu kapsamda;

• Ülkemizde kurumların e-Devlet hizmetlerini verebilmek için kendi altyapılarını geliştirmekte olması, · Dünyadaki örnekler incelendiğinde veri merkezlerinin birleştirilmesine dair eğilimlerin gözlemlenmesi,
• Güney Kore’nin 48 merkezi kamu idaresinin bilgi sistemleri 2 ayrı şehre konumlandırılacak şekilde tek bir veri merkezinde birleştirilmiştir. Bu sayede 20 yedeklilik, felaket kurtarma merkezi, siber güvenlik, iş sürekliliği, kamu bulutu, etkin işletme maliyeti, kurumlar arası veri paylaşımı gibi hususların tamamına çözüm sağlanması,
• ABD, bulut bilişim ve ortak veri merkezi yaklaşımlarıyla 2015 yılına kadar 800’den fazla veri merkezini kapatmayı planlamaktadır. Bu kapsamda 2015 yılı sonunda 3 Milyar ABD Doları tasarruf edilmesinin öngörülmesi,
• İdari ihtiyaçlar, tasarruf imkânı ve siber güvenlik gereksinimleri doğrultusunda, halen her kurumda müstakil olarak işletilmekte olan veri merkezlerinin tek bir çatı altında birleştirilerek Türkiye Kamu Entegre Veri Merkezi’nin kurulması önem arz etmesi  nedenleriyle BTYK’da “Kamu kurumlarının veri merkezlerinin birleştirilmesine yönelik hukuki, teknik ve idari yapılanma modelinin oluşturulmasına ve Türkiye Kamu Entegre Veri Merkezi’nin kurulması çalışmalarının yapılmasına” karar verilmiştir. Söz konusu kararın uygulanmasında sorumlu kuruluş olarak Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı görevlendirilmiştir. Kararla ilgili kuruluşlar da; Başbakanlık, Kalkınma Bakanlığı, TÜBİTAK ve TÜRKSAT olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yapılan çalışmalar aşağıda özetlenmektedir;
• Veri merkezi kurulmasına ilişkin kararın gerektirdiği çalışmalara başlanabilmesi için Bakanlığın yetkili kılınması gerekmektedir. Buna yönelik olarak Bakanlar Kurulu Karar Taslağı hazırlanmış ve Başbakanlığa gönderilmiştir.
• Bakanlıkça hazırlanan Karar Taslağı Başbakanlık tarafından ilgili kurumlara gönderilmiş ve gelen görüşler Bakanlığa iletilmiştir.
• Bakanlıkça, gelen görüşler doğrultusunda Bakanlar Kurulu Kararı Taslağı yeniden güncellenmiş ve Başbakanlığa gönderilmek üzere hazır hale getirilmiştir.

Özel Sektörde Bulut Bilişim

 Kamusal alanda yaşanan gelişmelerin yanında özel sektörde de bulut bilişimle ilgili yapılan en önemli çalışmalardan biri; bulut bilişim konusunda bilinçlendirme çalışmaları yapan, bulut bilişim endüstrisinde standartlar ve prosedürlerin oluşumu konusunda aktif rol almayı ve bulut bilişim üzerine bir network oluşturmayı hedefleyen, tüm Avrupa ülkelerinin katılımına açık, kar amacı gütmeyen ve hâlihazırda 21 ülkeden üyesi bulunan bağımsız bir kuruluş olan Euro Cloud’un ödül törenidir. Euro Cloud Kongresi ve Ödül Töreni, 15-16 Ekim 2013 tarihinde Lüksemburg’da gerçekleştirilmiştir. Euro Cloud ödülleri için Türkiye’nin de içinde olduğu 12 ülke başvurmuştur. Bu kapsamda, Euro Cloud Türkiye etkinliği yapılarak hem Türkiye bulut bilişim servis sağlayıcılarının ödüllendirmesi hem de ülkemizi Avrupa’da temsil edilecek adayların belirlenmesi amaçlanmıştır. Bulut Ödülleri 2013 etkinliğinde Türkiye’nin bulut çözümü tedarikçilerinin başarıları vitrine çıkarılmıştır. Böylece, Türkiye’de hızla yükselen bulut bilişim alanında yaratılan başarılı örnekler, hem iş dünyasının önde gelen üyelerinin yer aldığı jüri tarafından değerlendirilmiş hem de Avrupa’da Türkiye’yi temsil etme olanağını yakalamıştır.

Ödül Kategorileri ve birinci olan işletmeciler:

• En İyi Bulut Hizmet Ürünü- Netsis Yazılım
• En İyi Teknoloji Şirketi- Cloud Arena
• En İyi Ticari Sektör Örnek Vakası- Koç Sistem
• En İyi Kamu Yönetim Vakası- Sampaş
• Bulut Servis Müşteri Kategorisi- Logo Yazılım

11.10.2013 tarihinde İstanbul’da yapılan ödül töreni ve panele bulut bilişim sektöründe önemli rol oynayanlar katılmışlardır. Yapılan konuşmalar ve düzenlenen panelde öne çıkan hususlar aşağıda özetlenmiştir:

•  Vodafone; araştırmalara göre, dünya genelinde şirketlerin bulut bilişim hizmetlerine 2016’da 207 milyar dolar harcama yapacağını, buna karşın, bu teknolojilerin sağladığı tasarruf avantajıyla 2020 itibarıyla oluşacak gelirlerin 1 trilyon dolar artırılmış olacağını, Avrupa Birliği ülkelerinin de bulut bilişimi kullanarak 2020 yılına doğru GSYİH’de %25’lik büyüme, verimlilikte ise %40’lık artış sağlamasının beklenildiğini belirtmişlerdir.
• TÜBİSAD; bulut bilişim ülkemizde yavaş ilerlemesinin temel sebeplerini güven problemi, standartlaşma ve belgelendirmenin tam olmayışına bağlamıştır. Bu nedenle standartların geliştirilmesi ve bu standartların da akredite laboratuvarlarda onayının sağlanmasının gerektiğini önemle vurgulamışlardır. Bulut bilişim alanında standardizasyon çalışmalarının önemli olduğunu, ellerinde net bir çözüm olmadığını, BTK veya başka bir kurum tarafından bu standartların netleştirilmesi durumunda güven tesisi edilmesi ve bulut bilişimin ülkede önünün açılması konusunda yol alınabileceğine inandığını belirtmişlerdir.
• BTK; Ülkemizin bulut bilişimle ilgili atacağı adımları ve bu adımlardaki öncelik sıralamasını netleştirmesi gerektiğini, bulut bilişim fırsatını iyi değerlendirirsek bilgi ve iletişim sektörüne çok büyük katkılar sağlanabileceğini belirtmiştir.
• EMC Türkiye; Ülkemiz için veri merkezi ve bulut teknoloji üssü olmanın stratejik bir hedef olması gerektiğini ifade ederek veri merkezi maliyetlerinde fiziksel alan giderinin toplam gider kalemleri içerisinde az bir yeri olduğunu, asıl giderin metrekare başına harcanan iklimlendirme gibi enerji giderlerinin olduğunu, bu hususlarda devletin üzerine bazı sorumluluklar düştüğünü belirtmişlerdir.
• İntel Türkiye; gelecekte telekom şirketlerinin ses ve veri gelirlerinin azalacağı ama bulut bilişime dayalı uygulamalar ve vereceği hizmetlerin gelirlerinin artacağını belirtmiştir. Türkiye’de veri merkezlerinin giderinin %40 enerji giderlerinden oluştuğu, ABD gibi yerlerde bu oranın % 5 civarında olduğu, bu sebepten dolayı enerji maliyetleri hususunda devlet desteği gerekmekte olduğu vurgulanmıştır.